W tym artykule przybliżymy zasady ogólne w piłce nożnej, aby każdy miłośnik futbolu mógł jeszcze lepiej zrozumieć tę pasjonującą grę. Przedstawimy najważniejsze elementy takie jak: wymiary boiska, liczba zawodników, czas gry, przepisy dotyczące fauli, rzutów wolnych, karnych i rożnych, a także system punktacji i sposoby awansu w rozgrywkach.
Wymiary boiska
Wymiary boiska piłkarskiego są regulowane przez Międzynarodową Radę Piłkarską (IFAB). Standardowe boisko piłkarskie powinno mieć długość od 100 do 110 metrów, natomiast szerokość od 64 do 75 metrów. W przypadku meczów międzynarodowych wymiary te są bardziej restrykcyjne i wynoszą od 100 do 105 metrów (długość) oraz od 64 do 68 metrów (szerokość).
Liczba zawodników
W drużynie piłkarskiej gra 11 zawodników, w tym bramkarz. Maksymalna liczba zmian w trakcie meczu wynosi trzy, choć w przypadku rozgrywania dogrywki drużyny mogą dokonać dodatkowej zmiany. W przypadku kontuzji bramkarza, zespół może wprowadzić na boisko nowego bramkarza kosztem zmiany.
Czas gry
W piłce nożnej mecz trwa 90 minut, podzielonych na dwie połowy po 45 minut każda. W przypadku remisu w rozgrywkach pucharowych, może być rozgrywana dogrywka trwająca 30 minut (dwie połowy po 15 minut). Jeśli nadal nie ma rozstrzygnięcia, mecze rozstrzyga seria rzutów karnych.
Przepisy dotyczące fauli
Faule są wszelkimi niewłaściwymi działaniami zawodników, które mogą prowadzić do zagrożenia dla przeciwników lub utrudniać im grę. Wyróżniamy dwa rodzaje fauli: przewinienia karane żółtą kartką oraz przewinienia karane czerwoną kartką. Żółta kartka to ostrzeżenie, natomiast czerwona oznacza wykluczenie z gry. W przypadku dwóch żółtych kartek w jednym meczu, zawodnik otrzymuje automatycznie czerwoną kartkę.
Rzuty wolne
Rzuty wolne są wykonywane w sytuacji, gdy zawodnik popełni przewinienie przeciwko przeciwnikowi. Wyróżniamy dwa rodzaje rzutów wolnych: pośrednie i bezpośrednie. W przypadku rzutu wolnego bezpośredniego, zawodnik może strzelić bramkę bezpośrednio z miejsca rzutu, natomiast w przypadku rzutu pośredniego, musi wcześniej dotknąć piłki inny zawodnik zanim trafi ona do bramki. Rzuty wolne wykonuje się z miejsca, w którym doszło do faulu.
Rzuty karne
Rzuty karne są przyznawane, gdy zawodnik drużyny broniącej popełni faul w obrębie własnego pola karnego. Rzut karny wykonuje się z odległości 11 metrów od linii bramki, a zawodnik ma prawo oddać jeden strzał w kierunku bramki. W trakcie wykonywania rzutu karnego, bramkarz musi znajdować się na linii bramki, a inni zawodnicy poza polem karnym.
Rzuty rożne
Rzuty rożne są przyznawane, gdy piłka opuści boisko za linią bramki na skutek kontaktu z zawodnikiem drużyny broniącej. Rzut rożny wykonuje się z narożnika boiska po stronie, z której piłka opuściła granice boiska. Rzut rożny może prowadzić do bezpośredniego strzału na bramkę.
System punktacji i awansu w rozgrywkach
W rozgrywkach ligowych, drużyna zdobywa 3 punkty za wygraną, 1 punkt za remis i 0 punktów za przegraną. Po zakończeniu sezonu, drużyny są klasyfikowane według zdobytych punktów, a w przypadku tej samej liczby punktów, decyduje bilans bramkowy oraz bezpośrednie spotkania między zespołami. W zależności od rozgrywek, drużyny mogą awansować do wyższej ligi, grać w fazie play-off, uzyskać kwalifikację do rozgrywek międzynarodowych, bądź zostać zdegradowane do niższej ligi.
Sędziowanie
Sędzia główny odpowiada za egzekwowanie przepisów gry, a jego decyzje są ostateczne. Wspomagają go również asystenci sędziego (sędziowie liniowi), którzy sygnalizują pozycje spalone, rzuty rożne, czy auty. W wyższych rozgrywkach korzysta się także z systemu VAR (Video Assistant Referee), który umożliwia analizę sytuacji na boisku w czasie rzeczywistym za pomocą kamer i pomaga sędziemu podejmować właściwe decyzje.
Pozycja spalona
Pozycja spalona ma miejsce, gdy zawodnik znajduje się bliżej linii bramki przeciwnika niż piłka i przedostatni zawodnik drużyny przeciwnej w momencie podania lub zagrania piłki przez kolegę z drużyny. Pozycja spalona nie jest przewinieniem, ale prowadzi do rzutu wolnego dla drużyny przeciwnej. Pozycja spalona nie jest oceniana w przypadku rzutów rożnych, rzutów od bramki i autów.
Auty i rzuty od bramki
Aut ma miejsce, gdy piłka opuści boisko przekraczając linię boczną. Aut wykonywany jest przez drużynę przeciwną do tej, która ostatnia dotknęła piłkę. Rzut od bramki przyznawany jest drużynie broniącej, gdy piłka opuści boisko przekraczając linię bramki, a ostatni zawodnik, który dotknął piłkę, należy do drużyny atakującej.
Przerwy, przedłużenia i doliczony czas gry
Przerwa między dwiema połowami meczu trwa 15 minut. Sędzia może doliczyć czas gry w każdej połowie, aby zrekompensować przerwy spowodowane przez kontuzje zawodników, zmiany, czy inne przestoje. Przedłużenie to dodatkowy czas gry, wynoszący dwie połowy po 15 minut każda, stosowany w przypadku remisu w meczach pucharowych.
Zasady fair play
Fair play to zasada etyczna w sporcie, która promuje uczciwość, szacunek i ducha sportowej rywalizacji. W piłce nożnej oznacza to m.in. szanowanie przeciwników, sędziów, kolegów z drużyny, a także przestrzeganie przepisów gry. FIFA, jako światowa organizacja piłkarska, prowadzi kampanie promujące zasady fair play oraz przyznaje nagrody za wyjątkowe zachowania zgodne z tymi zasadami.
Zobacz także:
- Poprawna technika rzutów piłką do rugby – trening i strategia
- Jak stworzyć boisko do piłki nożnej na podwórku przed domem
- Co to jest jazda na czas w kolarstwie szosowym
- Jak efektywnie korzystać z kostki do jogi
- Asystent trenera w piłce nożnej – jakie ma zadania?
